Độc lư thương – tự hào võ cổ truyền Việt

Độc lư thương là một bài võ cổ truyền mà người ta thường gọi là bài thương (tức dùng dụng cụ là giáo) để luyện tập. Độc lư thương được Liên đoàn võ thuật Việt Nam chọn lựa đưa vào hệ thống 10 bài quốc võ Việt Nam từ những năm đầu thế kỉ XXI. Độc lư thương là bài võ tiêu biểu cho truyền thống yêu nước và giữ nước của dân tộc ta.

canh hai de tu giao thuong
Cảnh hai đệ tử giao thương

Nguồn gốc của Độc lư thương là bài võ được xuất phát từ Tây Sơn Võ Đạo — Bình Định.
Theo lời kể của các lão võ sư, Võ sư, Huấn luyện viên ở vùng Tây Sơn Thượng Đạo (nay là An Khê – Gia Lai), khi dựng cờ khởi nghĩa lập căn cứ địa, chiêu mộ anh hùng hào kiệt bốn phương, ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ đã biên soạn và cho tướng sĩ tập luyện bài “Độc Lư Thương” vào khoảng năm 1770.

Độc Lư Thương có một ngụ ý sâu xa mà không phải ai cũng biết được đó là ý nghĩa tượng trưng cho sự đoàn kết của ba anh em nhà Tây Sơn hội tụ đứng lên dựng cờ khởi nghĩa, vững chắc trong thế ba chân của chiếc lư hương. Độc lư còn có nghĩa tôn thờ một chủ, quyết tâm đồng lòng ủng hộ nghĩa quân Tây Sơn của nhân dân.

Nhưng sau khi Tây Sơn suy vi, Độc lư thương vẫn âm thầm được truyền dạy trong chi phái Tây Sơn võ đạo Bình Định tại An Khê. Tuy nhiên, trải qua những biến đổi bể dâu, nhiều đời lưu truyền trong các võ đường khác nhau nên khó tránh khỏi có những sai lạc trong chiêu thức cũng như những điểm chưa hợp lý nhưng với tinh thần truyền thống dân tộc nên bài Độc lư thương vẫn được kế thừa và lưu truyền một cách rộng rãi.

Clip biểu diễn độc lư thương :

Đặc điểm chính của Độc lư thương là mô phỏng hoàn hảo theo thần thái của chiếc độc lư ba chân cắm cây hương trên các bệ thờ, bài thương thể hiện sự vững chắc liền lạc và kín đáo khi phòng thủ, thần tốc và bất ngờ khi tấn công. Đòn thế của bài liên hoàn hỗ trợ nhau, biểu hiện sự kết hợp hài hòa của binh khí là cây trường thương trong tay người thi triển các đòn thế với thập tam pháp: thủ pháp, nhãn phàp, thân pháp, yêu pháp, bộ pháp, thức pháp, đảm pháp, khí pháp, thần pháp, kình pháp, cước pháp, thế pháp, tâm pháp. Bởi vậy, uy lực của bài chỉ thực sự được phát huy tại những địa thế rộng rãi, nơi chiến địa, và tỏ ra hiệu quả trong quân đội Tây Sơn khi đánh trên lưng ngựa, trên thuyền hay dưới đất.

mot bai doc lu thuong
Một bài Độc lư thương

Binh khí chủ yếu là cây trường thương sắc bén, thẳng tắp. Tác dụng của bài thương là để rèn luyện sức khỏe, nâng cao tư duy võ thuật chứ không phải là miếng võ mang tính chất tấn công.

Kỹ thuật chủ yếu của một bài quyền là Tấn pháp – Đinh tấn- Trung bình tấn- Tý ngọ tấn- Trảo mã tấn, sau đó là Bộ pháp – khi sử dụng, bộ pháp lướt trên mặt đất và có lúc dùng sức bật nhanh di chuyển đủ bốn hướng: trước-sau-trái-phải. Điểm chính là phía trước, còn phía sau và phải, trái chỉ là phụ nhưng đôi khi cũng có lúc là chính. Tiến thoái theo thế tam giác liên hoàn và cuối cùng là Thương pháp – Chấn- Gạt- Đỡ- Bổ- Quét- Tóm- Triệt- Đâm.

PHAN THƯƠNG