Lua – Môn võ cổ truyền chuyên bẻ xương, khớp của người Hawaii

Một số môn võ sử dụng cú đá hoặc đấm để đối phó đối thủ. Trong khi những bộ môn khác sử dụng sự di chuyển linh hoạt cũng như vị trí trọng tâm để quật ngã đối phương. Còn bộ môn võ Hawaii cổ xưa – Lua (hay Kapu Kuialua) – lại xoay quanh việc bẻ xương, khớp của đối phương. Điều này thường không gây chết người nhưng sẽ vô hiệu hóa được khả năng tấn công của đối phương.

Solomon Kaihewalu,đang sinh sống ở miền Nam California, đã luyện tập Lua kể từ khi ông lên 3. Sinh ra tại Palama Settlement (nay được gọi là Honolulu) trên đảo Hawaii, ông theo học bộ môn võ từ chính cha mẹ mình. Mẹ ông, một hậu duệ của vua Hawaii, đã học được Lua một cách bài bản. Trong khi đó, cha ông là một người rất am hiểu về những chiến binh và vũ khí cổ.

Học Lua từ khi còn là một cậu bé


Sự tiếp xúc ban đầu của Solomon Kaihewalu với Lua đến khi anh và 13 anh chị em của mình được kể về lịch sử chiến đấu của gia đình. Ông kể: “Chúng tôi được nghe những câu chuyện về việc đi vào rừng để tìm hiểu loại gỗ để làm các công cụ và vũ khí. Khi chúng tôi lớn lên, chúng tôi học võ bằng cách làm việc nhà.Công việc nhà liên quan đến nhịp điệu và thời gian trong võ thuật. Cách sống của chúng tôi tương tự như luyện võ thuật: thời gian, sự cân bằng, nghe, quyết định, tập trung. Tất cả những điều đó là nền tảng để luyện tập Lua, nhưng chúng cũng là một phần trong cách giáo dục của gia đình. ”

Dạy Lua trong quân đội
Solomon Kaihewalu bắt đầu dạy Lua khi đóng quân tại căn cứ Không quân Hoa Kỳ ở Tây Đức, nhưng ông không giới thiệu nó công khai cho đến năm 1963, khi ông được đóng quân tại căn cứ Không quân ở Colorado. Tuy nhiên, lúc đó, ông phải cẩn thận đối với những gì mình tiết lộ vì những lời căn dặn của tổ tiên đã ngăn cản anh truyền bá môn võ này ngoài phạm vi hòn đảo.


Solomon nói: “Tôi giới thiệu Lua ra công chúng một cách rất chậm để những người lớn tuổi có thể hiểu những gì tôi đang cố gắng làm.” Trong nhiều năm, ông thay thế cái tên “Lua” bằng một cái tên chung chung là “võ thuật Hawaii” nhằm tránh bị chỉ trích bởi những người không muốn truyền bá môn võ này ra bên ngoài. Mục tiêu của môn võ này là vô hiệu hóa đối thủ, ngăn chặn cuộc tấn công trước khi anh ta có thể sử dụng bất kỳ loại vũ khí nào mà anh ta mang theo. Lua không phải là một môn võ có thể sử dụng để thi đấu thể thao bởi mục tiêu của môn võ này là làm đối thủ không thể phản công bởi những cơn đau ập đến. Tuy nhiên, may mắn thay, hậu quả của những đòn đánh này không gây chết người.


Lua là gì ?
Các đòn đánh của Lua bao gồm nhiều của kỹ thuật chiến đấu tương tự các môn võ khác, từ đấm bốc, đấu vật,… Solomon cho biết: “Nghệ thuật của Lua là bám chặt đối phương bằng các ngón tay như xé da của họ. Khi cơ thể đối phương chưa thoát khỏi cơn đau, bạn tìm kiếm các khớp xương và làm trật nó.” Lua cũng dạy sử dụng vũ khí. Ông nói: “Theo bố mẹ tôi, hầu hết các vũ khí của môn võ này được làm từ những dụng cụ bình thường. Thông thường, khi người dân Hawaii đang làm việc ngoài đồng và bị một nhóm người tấn công để cướp đất, họ sẽ có các công cụ trên tay, vì vậy họ đã sử dụng chúng như một loại vũ khí để phòng thủ”.Khi Kaihewalu còn phục vụ trong Không quân, ông đã áp dụng triết lý này khi dạy cho phi công cách sử dụng giày của họ như một găng tay đấm bốc và là lá chắn chống lại các cuộc tấn công bằng lưỡi lê. Ông cũng chỉ cho họ cách sử dụng dây giày như một chiếc thòng lọng khi không còn lại vũ khí nào khác.


Bây giờ, ở tuổi 70, bậc thầy Lua vẫn đi khắp thế giới truyền bá nghệ thuật Hawaii truyền thống. Ông nói lịch trình hội thảo của ông dày đặc dần trong 15 năm qua vì sự quan tâm dành cho môn võ này ngày càng tăng. Solomon Kaihewalu nói: “Tôi nghĩ chúng tôi có thể “chung sống” với các môn võ khác vì chúng tôi không tuyên bố rằng mình giỏi hơn bất kỳ ai”.

Cảnh Phúc