Sơ lược về võ gậy Arnis – Kali – Eskrima

25Arnis (còn gọi là Kali, Eskrima, Escrima) là một môn võ thuật sử dụng vũ khí của Philippines. Nhiều quốc gia khác cũng xuất hiện các môn võ tương đồng như Krabi Krabong hay Trumbu.

Kalarippayattu – môn võ cổ xưa nhất thế giới

Võ Pankration – Cái nôi ra đời của những chiến binh Sparta

Ngoài ra cũng có một số tên gọi thông dụng khác như Kali và Arnis de Mano (áo giáp bọc tay); đôi khi người ta cũng dùng chữ viết tắt FMA (Filipino Martial Arts, võ thuật Philippines). Eskrima và Arnis là tên dùng chủ yếu tại Philippines ngày nay. Tên trong tiếng Việt hiện nay là võ gậy.

Arnis, lần đầu tiên, trở thành bộ môn thi đấu chính thức trong SEA Games lần thứ 23 vào năm 2005.

Arnis đã xuất hiện ở Philippines từ thế kỷ thứ 15 nhưng không ai rõ nguồn gốc xuất xứ và Tổ sư của nó là ai? Chỉ biết người dân Philippines đã sử dụng Arnis rất hữu hiệu vào cuộc kháng chiến chống Tây Ban Nha xâm lược. Cùng với đất nước Philippines, Arnis đã trường tồn cho đến nay.


Võ sinh Arnis chiến đấu bằng cả hai tay với gậy (bolos) và dao (balaraws). Gậy có hai loại gậy dài 76 cm cầm ở tay phải, gậy ngắn dài 28 cm cầm ở tay trái. Cả dao và gậy đều được làm bằng gỗ chuốt bóng y như kim loại.

Kỹ thuật đánh bằng gậy (jodo) có thể khắc chế cả kiếm và gươm. Những đòn gậy căn bản là: đánh (taga), đỡ gạt (sangga), tước vũ khí (agwa) và dùng gậy ném đối thủ (buno). Có tám thế đánh gậy là:

– Đánh từ phía trên (buhat araw).

– Đánh tạt lên trên (aldabis sa itas).

– Đánh tạt ngang hông( tabas talahib).

– Đánh từ mọi hướng (talang alarganin).

– Các thế ném (saboy).

– Đánh từ dưới (aldabis sa ilalim)

– Xỉa thọc (saksak).

– Đánh thẳng đứng (bartical).

Có bốn cách đỡ:

– Đỡ tước vũ khí (sangang papalis).

– Đỡ chéo (sangang harang).

– Đỡ chém xuống (sangang taga).

– Đỡ bay (sangang palipad).

Các võ sinh Philippines tập Arnis thực chiến

Võ sinh Arnis cũng dùng gậy để tập vươn dãn và làm nóng người. Dùng gậy như một đòn bẩy, võ sinh duỗi các khớp xương ở vai, cùi chỏ và tay. Gậy còn là vũ khí lợi hại để thi triển những đòn bẩy, khóa và ném. Nguyên tắc chiến đấu của Arnis bao gồm:

– Đỡ và ngăn chặn đòn tấn công của đối thủ.

– Dùng gậy đan xen gậy của đối thủ.

– Bẫy cườm tay, chỏ, hai nách hay hai khớp vai đối thủ.

– Vô hiệu hóa vũ khí và tay đối thủ bằng đòn khóa.

– Tung đòn dứt điểm bằng đấm, đá hay ném đối thủ ra xa.

Video clip: bài khởi động, đòn cơ bản của Arnis hiện đại:

[jwplayer player=”1″ mediaid=”68098″]


Khi thi triển đòn ném hay khóa, điều quan trọng là không chỉ dựa vào sức mạnh mà cần vận dụng những cử động vòng. Những động tác vòng tròn phối hợp với kĩ thuật được tung ra đúng lúc giúp võ sinh Arnis ở vào thế thuận lợi để áp dụng đòn khóa và chế ngự gây đau đớn cho đối thủ buộc hắn phải đầu hàng.

Khám phá võ thuật