Quyền Anh và Muay Thái có một vài điểm tương đồng, nhưng cũng có rất nhiều điểm khác biệt giữa hai môn thể thao này. Muay Thái chứa đựng một vài nguyên lý cơ bản của Quyền Anh.
Nhưng, bạn chẳng thể chiến đấu như một võ sĩ Quyền Anh khi bạn chuyển sang Muay Thái hay khi những điều không hay xảy đến. Tôi thực sự đã thấy những tay đấm người Nga (họ đã trải qua 2 tuần tập luyện Muay Thái ở Thái Lan) đã ngã xuống sàn đấu khi bước vào một trận đấu Muay Thái chuyên nghiệp và bị hạ gục một cách tuyệt đối trước đối thủ với những cú ra chân dữ dội và quyết liệt.
Trong loạt bài giới thiệu chung về Quyền Anh Muay Thái, chúng tôi sẽ lần lượt mang đến đọc giả những khía cạnh khác nhau của hai môn thể thao này trong loạt bài giới thiệu: Quyền Anh và Muay Thái – Mọi thứ bạn nên biết:
- Quyền Anh vs Muay Thái
- Sử dụng Quyền Anh thế nào cho hiệu quả trong Muay Thái
- Những tổ hợp đòn hiểm nhất của Quyền Anh hiệu quả cho Muay Thái
Tại sao bạn nên quan tâm đến sự khác biệt giữa Quyền Anh và Muay Thái?
Nếu bạn có một nền tảng về Quyền Anh, việc biết về những điểm khác biệt mấu chốt có thể giúp bạn sử dụng đôi tay hiệu quả hơn nhiều trong suốt quá trình luyện tập (sparring) và trong những trận đấu Muay Thái.
Một số võ sĩ Muay Thái giỏi nhất trên thế giới đến từ Thái Lan đã đạt đến đẳng cấp cao trong Quyền Anh, điều này hoàn toàn đã giúp họ vượt trội hơn trong suốt sự nghiệp Muay Thái của mình. Vì thế, nếu Quyền Anh đã hỗ trợ cho những võ sĩ Muay Thái hàng đầu trở nên tốt nhất và vẫn luôn đứng vững ở vị trí tốt nhất đó, thì có thể bạn nên chú ý đến điều này – nền tảng cơ bản trong Quyền Anh sẽ giúp cho sự nghiệp Muay Thái của bạn!
Thế điều nào là điểm khác biệt chính giữa Quyền Anh và Muay Thái, bên cạnh sự thật hiển nhiên, Muay Thái cũng bao gồm những cú đá, gối, chỏ, và ôm sát người để đánh (clinching)?
Đó là điều mà chúng ta cần bài viết này để tìm ra!
Những điểm khác biệt giữa Muay Thái và Quyền Anh
Khi bạn phân tích hai môn thể thao này một chút, bạn sẽ phát hiện ra có một số điểm khác biệt khi thực hiện với các tư thế và vị trí tay.
Tư thế bước chân trong Quyền Anh và Muay Thái
Tổng quan cơ bản về sự khác nhau giữa tư thế trong Quyền Anh và Muay Thái.
Tư thế chân trong Muay Thái
Tư thế trong Muay Thái đặc biệt hướng về phía trước, tương đối rộng, tay thẳng hướng lên trên hoặc đặt bên dưới trán và hai cánh tay hướng về phía đối thủ với khuỷu tay hơi chếch ra ngoài một chút, hông hướng về phía trước. Tư thế này cho phép bạn tung đòn đá trước và đá sau, những cú đá thăm dò, và cũng có thể tung ra đòn chỏ và gối. Bởi vì Muay Thái bao gồm những cú đá, gối, chỏ, đấm, và clinching, trọng lượng trên hai chân phải chuyển đổi qua lại giữa chân trước và chân sau.
Nếu bạn nhìn vào hai bức hình GIF phía trên, bạn nên chú ý đến tay đấm ở bức hình phía dưới (Canelo Alvarez) có một tư thế bước chân dài hơn nhiều so với Damien Alamos. Quyền Anh có xu hướng có một tư thế hẹp và dài hơn một chút so với tư thế trong Muay Thái truyền thống.
Khái quát
- Chân mở rộng bằng vai
- Bàn chân trước chếch vào một chút, góc 10 độ
- Bàn chân sau chếch ra một chút, khoảng 45 độ
- Hông tạo góc 30 – 45 độ, tư thế Muay Thái truyền thống hông bạn hướng về phía trước nhiều hơn trong khi những tư thế biến thể thì gần 45 độ.
- Trọng lượng cơ thể hơi dồn vào chân sau, nhẹ hơn ở chân trước.
- Gót chân sau hơi nâng lên
Tư thế chân trong Quyền Anh
Tư thế cơ bản trong Quyền Anh có thể đặc biệt hẹp hơn một chút so với tư thế Muay Thái với hông chếch về phía sau nhiều hơn một góc 50 – 80 độ, đầu và lưng hơi ngả về phía trước. Tư thế này có xu hướng dài hơn so với tư thế của Muay Thái truyền thống.
Vị trí của hông là một điểm khác biệt chính, giữa những tư thế trong Quyền Anh và Muay Thái, đối với Muay Thái hông hướng về phía trước, tương đối rộng, để cho phép những cú đá thăm dò và có khả năng đưa ra cú đá nhanh hơn ở chân sau. Những tư thế Quyền Anh nói chung có mục đích để lộ một mục tiêu tấn công càng nhỏ càng tốt trước đối thủ (trong khi vẫn cho phép duy trì sự vững chắc) bằng cách quay hông ra bên ngoài, ngược chiều kim đồng hồ. Điều này có nghĩa là càng có ít phần cơ thể đối diện với đối thủ càng ít mục tiêu bị tấn công và được bảo vệ nhiều hơn. Điều này không như trong Muay Thái bởi vì Muay Thái thường mở rộng chân trước để dễ đá chân hơn.
Khái quát
- Chân rộng hơn vài inch so với chiều rộng của vai
- Bàn chân trước chếch một góc 10 – 15 độ
- Chân trước trụ vững trên mặt đất
- Gót chân sau hơi nhấc lên, cho phép di chuyển nhanh hơn.
- Bàn chân sau chếch ra ít nhất 45 độ và thậm chí đôi khi là 90 độ, phụ thuộc vào loại tư thế mà bạn duy trì. Trong Quyền Anh, bàn chân sau xu hướng chếch ra ngoài một góc lớn hơn trong Muay Thá
- Trọng lượng cơ thể nên phân bố đều trên hai chân. Sự phân bố này có thể thay đổi – khi áp sát tấn công bạn thoải mái hơn một chút trọng lượng ở chân trước cho cú tấn công nhanh hơn và khi phòng thủ bạn thả lỏng trọng lượng ở chân sau để ngả người về phía sau nhanh hơn.
- Xương sống hơi cong xuống, không nên hoàn toàn thẳng.
Sự khác biệt về vị trí hông của Quyền Anh vs Muay Thái
Vị trí hông trong Muay Thái: Vị trí bàn chân giữa Muay Thái và Quyền Anh có một chút giống nhau. Vị trí đặt chân ưa thích trong Muay Thái truyền thống cho phép hông rất rộng, thế nên bàn chân có thể hướng về trước nhiều hơn trong Quyền Anh, cho phép cho chân sau được quay ra ngoài nhiều hơn và một số trường hợp hầu như thoải mái tại góc 90 độ.
Vị trí hông trong Quyền Anh: Vị trí hông là nơi tồn tại sự khác biệt lớn nhất giữa Muay Thái và Quyền Anh. Trong Muay Thái, để tung ra cú đá trái, đá phải và đá thăm dò với cẳng chân, bạn phải có một tư thế hông rất rộng và khoảng 45 độ.
Quyền Anh cho phép che chắn hơn nhiều so với Muay Thái khi hông thường hướng ra ngoài nhiều hơn khoảng góc 60 – 80 độ. Tư thế này khiến cho sườn của những tay đấm trở thành mục tiêu tấn công trực tiếp khi để lộ phần bụng và ngực nhiều hơn trong Muay Thái. Việc giữ cho hông hướng ra ngoài cũng cho phép những tay đấm dễ dàng tận dụng kỹ thuật né người sang phải (slipping) hoặc nhô lên hụp xuống (bob and weave) để lặn đầu (ducking) xuống sau đó di chuyển nửa vòng tròn quay về bên trái. Nó cũng cho phép võ sĩ Quyền Anh di chuyển đầu lùi ra ngoài phạm vi hứng chịu những cú đấm uy lực.
Một cách cơ bạn, tư thế trong Quyền Anh cho phép di chuyển đầu linh hoạt hơn nhiều so với Muay Thái.
Vị trí tay trong Quyền Anh và Muay Thái
Vị trí tay trong Muay Thái: Muay Thái có một số vị trí tay khác nhau, nhưng đặc biệt bạn thường thấy tương đối rộng, cách bảo vệ cao tay với tay kia sát mặt hoặc giơ ra ngoài một chút. Điều này một cách cơ bản đòi hỏi bạn phải giữ cả 2 tay cao quá mặt với mặt ngoài cẳng tay hướng về phía đối thủ.
Có một số lý do cho trường hợp này và trong đó hai lý do lớn nhất là tránh những đòn chỏ vào mặt và né đòn đá vào đầu (head – kick). Nếu một trong những đòn này trúng mục tiêu, nó sẽ là đòn đánh cuối cùng của trận đấu. Vì vậy, việc giữ cho tay đưa lên rất cao trong Muay Thái được nhấn mạnh rất nhiều.
Thường có khoảng cách một hoặc hai nắm đấm giữa hai tay. Điều này cho phép một vài chỗ che chắn để bảo vệ mặt bạn khỏi đòn đá vào đầu (head – kick) bởi vì chúng ngăn đòn đá chạm tới mặt bạn. Nó cũng nhanh và dễ hơn để tung ra những cú chỏ bởi vì tay đã được giữ cao và hướng ra ngoài – khoảng cách tới đối thủ của bạn sẽ gần hơn và bạn không cần nâng cùi chỏ nhiều khi ra đòn.
Vị trí tay trong Quyền Anh: Có nhiều vị trí tay khác nhau. Bạn được sự bảo vệ nhiều khi bạn giữ cho tay rất cao và bao phủ trước mặt bạn. Những tay đấm thường tận dụng vị trí tay này khi ở rất sát đối thủ hoặc khi phòng thủ. Bạn cũng có nhiều hơn vị trí tay yêu thích, khi tay trước được đặt thấp hơn thắt lưng trong khi tay phải giữ cao bảo vệ cằm (dùng vai để đỡ, vv).
Trong tư thế Quyền Anh truyền thống điển hình, bàn tay phải chạm phần thấp hơn của cằm phải, tay trái được giữ cao, cằm được khép vào vai trái và đầu cúi xuống, và hông chếch ra ngoài để phần bụng bị hở không bị tổn thương.
Động tác chân trong Boxing và Muay Thai
Động tác chân tồn tại trong Muay Thái, nhưng nó không được sử dụng như trong Quyền Anh bởi vì cách những tay đấm bốc Thái phải đối đầu không chỉ với những đòn tấn công bằng tay, chỏ, gối, mà còn có những cú đá và ôm sát người để đánh (clinching). Điều này nghĩa là động tác chân trong Muay Thái thường khá đơn giản khi những tay đấm bốc Thái lướt về phía trước trên chân trước (giống như Quyền Anh) nhưng chuẩn bị cho những cú đá thăm dò với chân trước bất kỳ lúc nào. Điều này nghĩa là chân trước của võ sĩ Muay Thái tập trung ít trọng lượng cơ thể hơn khi so sánh với trọng lượng đặt vào chân trước của võ sĩ Quyền Anh. Khi bước né đối thủ, chân sau lùi về sau, sau đó chân trước bước theo (giống như trong Quyền Anh). Tuy nhiên, những võ sĩ đấm bốc Thái không có xu hướng ngả ra sau nhiều trên chân sau giống như những võ sĩ Quyền Anh hay làm trừ khi họ bước lùi lại để né đòn đá.
Động tác chân trong Quyền Anh: Ở đẳng cấp cao trong Quyền Anh, động tác chân thực tế như một điệu tăng -gô, giậm nhảy nhẹ nhàng xung quanh đối thủ, xoay vòng (pivot), và nhún nhảy (bouncing), mỗi tay đấm phản ứng với nhịp điệu điệu nhảy của đối phương khác nhau. Thậm chí ở đẳng cấp thấp của quyền anh vẫn rất chú trọng vào động tác chân trong những trận đấu. Nếu bạn mới tập đấm bốc, bạn có thể nói chính xác tầm quan trọng được đặt vào động tác chân như thế nào – nó thấm vào bạn cũng là nhiều như kỹ thuật đấm!
Hãy quan sát động tác chân của huyền thoại Muhammad Ali. Ông ấy trông giống như đang khiêu vũ trong trận đấu.
https://www.youtube.com/watch?v=k4aAwnx7QC0
Những sự khác biệt khác
Góc đấu
Cũng có một sự khác nhau trong vị trí mà những võ sĩ đặt chính họ vào để tung ra những đòn tấn công. Muay Thái có góc đấu tương đối rộng với đối thủ để tung đòn tấn công trên một đường thẳng. Những võ sĩ tiến lên phía trước hoặc lùi về sau và chỉ đôi khi đi chệch đường thẳng này. Quyền anh, tuy nhiên, chiến đấu từ nhiều góc độ và vị trí không phải là một đường thẳng (nơi thường tung ra những cú đấm hiểm hóc nhất và có thể đánh vào kẽ hỡ xung quanh phòng thủ của đối phương).
Góc đấu của Muay Thai: Có những góc đấu trong Muay Thái được tạo ra bằng khả năng di chuyển, nhưng thường (khi một một võ sĩ chuyên nghiệp đối đầu với một võ sĩ chuyên nghiệp) điều này bị giới hạn khi bước lùi về sau với chân sau và xoay người về vị trí ngược chiều kim đồng hồ để tung ra đòn đá chân sau hoặc gối sau.
Góc đấu trong Quyền Anh: Quyền Anh tất cả tập trung vào góc đấu và nó không thường để thấy những võ sĩ quay cùng chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ trên bàn chân họ để tạo thêm góc. Quyền Anh rất tuyệt vời trong việc tạo ra một loại hình nghệ thuật của việc sử dụng những góc độ để tung những đòn tấn công hiệu quả. Xem bất kỳ tay đấm đầy kinh nghiệm nào, họ sẽ tận dụng hoặc trực tiếp tạo những góc đấu để giáng những đòn trừng phạt nên đối phương. Một số ví dụ của góc đấu: những cú đấm móc ngược (uppercut) được tung ra bằng việc ngả qua phải hoặc trái nhằm tạo ra một góc nhiều lực và xuyên sâu hơn, những cú đấm mạnh được tạo ra từ những góc tấn công từ bên dưới khi né và nhô lên hụp xuống, vv.
Nhịp điệu trận đấu
Bạn nên chú ý đến việc có một nhịp điệu khác nhau giữa Quyền Anh và Muay Thái. Trong Quyền Anh, có nhiều điệu nhún nhảy, nhiều di chuyển bàn chân hơn, và tay được tung ra giống như súng bắn đạn. Không hiếm để được thấy 4,5,6 tổ hợp đấm. Hãy quan sát James Toney đánh đối thủ của anh ta với một loạt những cú đấm mạnh và nhanh hay còn gọi là những cú đấm đánh giầy (shoeshine punch flurry):
Muay Thái di chuyển với một nhịp đánh khác, những võ sĩ bung đòn mạnh mẽ với tổ hợp đòn 1 – 2 hoặc 1- 2 -3 sau đó rút về phía sau để thủ hoặc di chuyển vào vị trí ôm sát đối thủ.
Xem hai võ sĩ này thực hiện nó và chú ý nhịp và nhịp điệu không giống như Muay Thái:
Ví dụ khác cho nhịp điệu trong trận đấu Quyền Anh chuyên nghiệp đầu tiên của Manny Pacquiao:
Muay Thái, ít nhất là kiểu truyền thống tồn tại ở Thái Lan, có xu hướng di chuyển với nhịp chậm hơn. Có một nhịp điệu với nó, nhưng không phải là tất cả những trận chiến đẩy nhịp điệu đi càng nhanh càng tốt (balls-to-the-wall striking battles) trong một trận đấu Quyền Anh. Tổ hợp đấm thường sử dụng ngắn 1- 2 hoặc 1-2-3 (với cái thứ ba là một cú móc ngang (hook) hoặc một cú đá), những võ sĩ quay lại vị trí phòng thủ hoặc di chuyển thẳng vào vị trí ôm sát ngay lập tức sau khi tổ hợp tay kết thúc.
Di chuyển phòng thủ
Phòng thủ trong Muay Thái: Một trong những khác biệt lớn nhất bạn sẽ nhận ra giữa hai môn thể thao này là cách phòng thủ được vận dụng như thế nào theo quan điểm của mỗi môn. Muay Thái có rất ít cách di chuyển phòng thủ, tức là nó tấn công nhiều hơn Quyền Anh với 6 bộ phận phải bảo vệ và những khoảng khắc phòng thủ bị giới hạn là thường trực. Bạn không né tránh những cú đấm mạnh, bạn khống chế chúng. Kỹ năng phòng thủ trong Muay Thái khá nhiều, bao gồm: bước ra xa đối thủ, ngả ra sau để tránh những cú đá và cú đấm mạnh, khống chế những cú đá với cẳng chân và khống chế những cú đấm mạnh bằng găng. Một cách cơ bản bạn không tránh được bị thương. Bạn chịu đựng nó và đòi lại tất cả công bằng với đối thủ của bạn.
Đây là trận đấu Muay Thái tuyệt vời – hãy xem những võ sĩ này chịu bao nhiêu đòn và đánh trả lại bao nhiêu trong suốt trận đấy (chú ý, những trận đấu Muay Thái truyền thống không thực sự bắt đầu cho đến vòng 3):
https://www.youtube.com/watch?v=2cp_RQTEotc
Giữa những võ sĩ ít kỹ năng hơn, những trận đấu Muay Thái thường nghiêng về người nào có thể chịu đựng những đòn tấn công nguy hiểm nhất trong khi vẫn có thể đánh trở lại đủ những đòn có thể knock – out (KO) hoặc ghi điểm quyết định trận đấu. Vài người sẽ bỏ về nếu trận đấu Muay Thái đã qua 5 vòng đấu mà vẫn chưa phân chia cao thấp.
Một vài võ sĩ Muay Thái ở đẳng cấp cao nhất một vài lần cũng thực hiện thêm những cách di chuyển phòng thủ của Quyền Anh nhưng rất hiếm. Đây là một trong những người có thể né đòn sau đó tung đòn đấm mạnh giống như một võ sĩ quyền Anh trong trận đấu Muay Thái: Samrak Khamsing. Tuy nhiên, Samrak, bên cạnh là một huyền thoại của Muay Thái, anh ấy cũng đã từng giành huy chương vàng Olympic trong môn Quyền Anh, vì vậy, thực sự anh ấy vẫn là một võ sĩ quyền Anh.
Phòng thủ trong Quyền Anh: Quyền Anh mặt khác lại đề cao phòng thủ như là một nghệ thuật. Bạn có thể cho ví dụ về động tác né, nhô lên hụp xuống, đấm kết hợp né đòn, khóa đòn đấm, lặn, ngả người, cú đấm đánh giầy hay bước lùi ra phía sau để né đòn tấn công. Trong Quyền Anh, phòng thủ có thể coi là cốt lõi, nó không chỉ là việc khóa đòn tấn công mà còn là tránh né những đòn tấn công để tung ra một cú đấm trả về phía đối thủ. Một vài võ sĩ giỏi nhất thực sự là những tay phòng thủ cừ khôi trước sự tấn công như vũ bão có thể kể đến như là: James Toney, Sweet Pea, Floyd Mayweather Jr, vv.
Hãy nhìn vào những động tác di chuyển phòng thủ như trong Quyền Anh của một tay đấm bốc Thái, Samart, một nhà vô địch trong giải Quyền Anh Thế giới (WBC) và cũng là nhà vô địch giải Lumpinee Muay Thái. Đây là một đoạn clip cho thấy khả năng di chuyển phỏng thủ của anh ấy trong một trận đấu Quyền Anh:
Và chỉ cần nhìn cách phòng thủ đầy kinh ngạc của Tyson, không có gì tuyệt vời hơn thế cả:
Quan sát bậc thầy về phòng thủ trong Quyền Anh, James Toney, để thấy việc phòng thủ đã được thực hiện tốt như thế nào:
Lời kết
Quyền Anh và Muay Thái là hai môn thể thao khác nhau – bạn phải điều chỉnh một số kỹ thuật của Quyền Anh nếu bạn muốn đánh Quyền Anh một cách hiệu quả trong Muay Thái. Nhiều người bị cuốn vào các cuộc tranh cãi môn võ nào tuyệt đỉnh hơn. Nhưng đây là một sự so sánh khập khiễng, giống như đem quả táo mà so với quả cam – Quyền Anh và Muay Thái không phải là một. Bạn có nên thông qua luyện tập Quyền Anh để cải thiện đôi tay mình? Câu trả lời dĩ nhiên là Có! Một nền tảng vững chắc về Quyền Anh có thể biến bạn trở thành một võ sĩ Muay Thái nguy hiểm. Dĩ nhiên, không cần thiết phải có một đôi tay thép để có thể mang lại hiệu quả khi bạn đấu Quyền Anh hay Muay Thái, nhưng có một đôi tay mạnh mẽ sẽ biến bạn trở nên nguy hiểm hơn và là một tay đấm bốc Thái toàn năng hơn.
Đón đọc bài viết tiếp theo của chúng tôi về “Sử dụng Quyền Anh thế nào cho hiệu quả trong Muay Thái”
Nếu đọc giả nào đã luyện tập Quyền Anh sau đó chuyển sang Muay Thái hay Kickboxing, các bạn có thể chia sẻ cảm nhận và kinh nghiệm của mình về sự khác biệt giữa hai môn võ này trong mục bình luận!
Vũ Hương
